حسادت فرزند اول به فرزند دوم (3)

قبل از تولد فرزند دوم، والدين بايد فضاي خانه را براي اين اتفاق مهم آماده سازند. در بعضي از خانواده ها هنگام تولد فرزند دوم، فرزندان اول دچار مشکلات روحي و رواني مي شوند و عکس العمل هاي غير طبيعي از آن ها سر مي زند که والدين بايد با آگاهي کافي با اين کودکان رفتار کنند تا دچار سرخوردگي و افسردگي نشوند.

اين امر مستلزم آن است که والدين محيط خانه را براي آمدن فرزند دوم آماده سازند و به فرزند اول براي آمدن کودکي ديگر به منزل و چگونگي رفتار با آن نيز توضيحاتي ارائه دهند. گاهي اوقات رسيدگي نکردن به موقع به نيازهاي فرزند اول، مي تواند صدمات شديد روحي براي او در پي داشته باشد و حس حسادت نسبت به فرزند دوم ايجاد کند. يکي از بانواني که فرزند دومش به تازگي به دنيا آمده است، در اين باره اظهار مي دارد: از زماني که دومين فرزندم به دنيا آمده، فرزند اولم گوشه گير شده است و با اين که سعي مي کنم وقت بيشتري براي او بگذارم اما او حالت تدافعي دارد و با من به خوبي رفتار نمي کند. «سعيدي» ادامه مي دهد: زماني که فرزند دومم به رسيدگي نياز دارد، سعي مي کنم دور از چشم فرزند اولم اين کار را انجام دهم. با اين وجود او باز هم از اين که فرزند ديگري به خانواده آمده و تا حدودي وقت زيادي از ما را به خود اختصاص داده بسيار ناراحت است.وي مي افزايد: قبل از تولد فرزند دومم با فرزند اولم درباره آمدن کودکي به خانواده و اين که مي تواند با او بازي کند صحبت و کاملاً او را آماده کردم، اما اکنون که دومين فرزندم به دنيا آمده رفتار مناسبي با او ندارد.

شهروندي ديگر با بيان اين که فاصله سني مناسب بايد بين کودکان حفظ شود، اظهار مي دارد: بايد فاصله تولد فرزند اول و دوم در حدي باشد که فرزند اول تا حدودي بزرگ تر شود و بعضي از مفاهيم را بتواند درک کند.«اسدي» ادامه مي دهد: هر دو فرزندم پسر هستند و تصور مي کرديم که مي توانند هم بازي خوبي براي يکديگر باشند اما اکنون نتيجه کاملاً برعکس است زيرا اولين فرزندم احساس مي کند من و پدرش ديگر او را دوست نداريم و به او توجه نمي کنيم.وي مي افزايد: همسرم وقت بيشتري براي دومين فرزندم مي گذارد و مدام به او رسيدگي مي کند و اين موضوع باعث تحريک شدن حسادت فرزند اولم نسبت به برادرش شده است و زماني که ما نيستيم سعي مي کند به او آسيب برساند.

درباره اين مشکلات، يک کارشناس ارشد مديريت آموزشي و پژوهشگر مسائل اجتماعي عنوان مي کند: در چنين مواردي بايد به فرزند اول مسئوليت داد و تا جايي که در توان او است در انجام امور مربوط به فرزند دوم بايد از او کمک گرفت. «فريبا باقري» ادامه مي دهد: اگر تمام امور فرزند دوم را والدين به طور مستقيم انجام دهند، حسادت فرزند اول تحريک مي شود و تصور مي کند پدر و مادر به او رسيدگي نمي کنند.وي مي افزايد: در چنين شرايطي فرزند اول سعي مي کند زماني که والدين نيستند کودک دوم را اذيت کند يا نسبت به او بي احساس رفتار مي کند.وي اظهار مي دارد: آموزش فرزند دوم نيز بايد از طريق فرزند اول انجام شود و با الهام از مفاهيم مختلف، حس اهميت دادن به يکديگر و نوع دوستي را در فرزند اول تقويت کرد. به گفته وي، برادر و خواهر با کشمکش هايي که با هم دارند مي توانند مسائل مختلف اجتماعي را در آينده فرا گيرند و والدين نيز در اين ميان با جهت دهي صحيح راه درست را به آن ها نشان دهند. «باقري» با تأکيد بر اين که نبايد اصل تشويق در فرزندان اول را فراموش کرد، عنوان مي کند: هنگامي که فرزند اول کار اشتباهي انجام مي دهد و يا فرزند دوم را آزار مي‌دهد پدر و مادر بايد اين اشتباه او را ناديده بگيرند تا کودک احساس کند که والدين او را هم چون گذشته دوست دارند و از خطاي او مي گذرند.وي مي افزايد: در اين شرايط، هنگامي که ديگر اين کار تکرار نشد مي توان فرزند اول را تشويق کرد تا ديگر آسيبي به فرزند دوم نرساند و با او به خوبي رفتار کند. يک کارشناس ارشد روان شناسي هم در اين باره با بيان اين که والدين قبل از تولد فرزند دوم بايد محيط خانه را به لحاظ رواني، اجتماعي و اقتصادي آماده کرده باشند، بيان مي کند: بايد فرزند اول را براي پذيرش عضو جديدي در خانواده به لحاظ روحي آماده کرد و هم چنين بايد فاصله سني بين فرزندان با يکديگر رعايت شود.«طالبي» مي افزايد: کارشناسان به طور معمول در اين زمينه، فاصله سني 3 تا 5 سال را مناسب مي دانند زيرا فرزند اول تا حدودي در اين فاصله سني به بلوغ اجتماعي مي رسد. وي خاطر نشان مي کند: نوع رفتار والدين با يکديگر و ارتباط آن ها با اعضاي خانواده مي تواند روي فرزند اول تأثير بگذارد ، در غير اين صورت تبعات منفي آن مي تواند در فرزند اول حسادت را به طور رفتاري بروز دهد. وي خاطر نشان مي کند: فرزندان اول که دچار حسادت نسبت به کودک تازه به دنيا آمده مي شوند حالت هاي خودخوري پيدا مي کنند و ممکن است علايمي مانند گريه بي دليل، اضطراب، شب ادراري و راه رفتن در خواب بروز دهند يا به کودک آسيب برسانند.وي عقيده دارد: اين رفتار فرزندان مسئوليت والدين را بيشتر مي کند و نبايد در حضور فرزند اول به فرزند دوم بيش از حد توجه نشان دهند و يا از نظر جنسيتي بين بچه ها تفاوت قائل شوند.وي با بيان اين که شخصيت هر فرد در دوران کودکي شکل مي گيرد، عنوان مي کند: والدين هر 2 با هم بايد نسبت به فرزند اول توجه نشان دهند و خواسته هاي منطقي او را برآورده سازند تا احساس نکند که با آمدن عضوي جديد موقعيت او متزلزل شده است.